به گزارش
شستون؛ از هنگام عملی شدن «برجام» تا همین روزها که سرنوشت مُبهمی در انتظار «برجام» است؛ علاقه‌مندان به هنر امیدوار به حضور چهره‌های جهانی در ایران بودند تا بتوانند از نزدیک هنر آنان را شاهد باشند. در این میان احتمال حضور هنرمندان عرصه موسیقی آن هم از نوع کلاسیکش بسیار محتمل‌تر بود. علاقه‌مندان به موسیقی انتظار داشتند که هنرمندان حوزه موسیقی کلاسیک و همچنین هنرمندانی که وجه خوبی در میان مخاطبان دارند، پایشان به ایران باز شود و کنسرت‌هایی در اینجا برگزار کنند.
اما این اتفاق آنچنان که باید رخ نداد. اگر هم گاهی چهره‌ای به ایران آمد نه به همت مسئولان فرهنگی کشور که بیشتر به همت بخش خصوصی یا ارتباط‌های خوبی است که میان هنرمندان ایرانی و دیگر هنرمندان وجود دارد. شاید بهتر باشد از این پس هم برای حضور هنرمندان سرشناسِ دنیا در ایران، به جای انتظار از مسئولان فرهنگی، دست به دامن هنرمندان شویم.
اما چه هنرمندانی آمدند و چه هنرمندانی نیامدند.
«کیتارو»ی تاریخ مصرف تمام شده
«کیتارو» تنها هنرمندی بود که شهرتی جهانی داشت و به ایران آمد و کنسرت‌هایش را البته با حاشیه‌های بسیار برگزار کرد. «کیتارو» در حالی به ایران آمد که دوره‌اش گذشته بود. «کیتارو» در عرصه موسیقی الکترونیک یکی از پیشگامان محسوب می‌شود و در روزگار اوجش شهرت و محبوبیت بسیاری داشت. اما زمانی که به ایران آمد از آن دوران اوج فاصله‌ی بسیاری داشت و دیگر دوره‌اش گذشته بود. البته آمدنِ کیتارو به ایران پیش از امضای برجام رخ داد.
«کیتارو» با حمایت‌های پیروز ارجمند مدیر کل دفتر موسیقی و البته با همت بخش خصوصی به ایران آمد و چند شب در تالار وزارت کشور به اجرای برنامه پرداخت. در نهایت هم حاشیه‌های مالی بسیاری پیرامون این برنامه به وجود آمد و یکی از اجراها هم لغو شد. در کنسرت «کیتارو» قیمت بلیت‌ها به حدود 200 هزار تومان رسید.
«یانی» نیامد
بعد از «کیتارو»، سخن از آمدنِ «یانی» به میان آمد. انگار قرار بود همه‌ی چهره‌های شناخته شده‌ی عرصه موسیقی یکی پس از دیگری به ایران بیایند. یادمان هست که مدیرکل دفتر موسیقی در آن زمان بارها با قطعیت درباره آمدنِ یانی به ایران سخن گفت اما در نهایت آمدن او هم نشد که نشد.
«شجاعت» ترسید!
«شجاعت حسین‌خان» هم قرار بود سال گذشته برای اجرا در سی‌ویکمین جشنواره موسیقی فجر به ایران بیاید که در نهایت نیامد. علت نیامدنش صادر نشدنِ ویزای تک برگ برای او بود. شجاعت حسین‌خان به دلیل مصوبه‌ی کنگره امریکا، نمی‌خواست مُهر سفر به ایران در پاسپورتش درج شود. کنگره امریکا طرحی را تصویب کرده که براساس آن کسانی که به ایران و چند کشور دیگر سفر کرده باشند، برای ورود به امریکا نمی‌توانند ویزا بگیرند. این مصوبه هم از آورده‌های متناقض روح برجام لقب داده شده و «شجاعت حسین‌خان» از مصوبه‌ی کنگره امریکا ترسید و به ایران نیامد.
در این میان برخی چهره‌ها آمدند و کنسرت‌هایی هم برگزار کردند. برای مثال «آنتونیو ری» به همت برادران پورناظری به ایران آمد. یا برخی هنرمندان موسیقی کلاسیک به همت علی رهبری در کنار ارکستر سمفونیک تهران اجراهایی داشتند.
پیش‌تر هم «انور براهم» نوازنده سرشناس عود در دو نوبت به ایران آمده بود و اجراهایی داشت.
مهمترین چهره‌های بین‌المللی، ایرانی بودند
جالب این که مهمترین چهره‌های بین‌المللی در عرصه موسیقی که در چند سال اخیر به ایران آمده‌اند خارجی نیستند. «کیتارو» که در وضعیتی به ایران آمد که دیگر دوره‌ی موسیقی او به سر رسیده و تقریبا تاریخ مصرفش تمام شده بود. بقیه هم شاید جایگاه چندان شناخته شده‌ای در عرصه بین‌الملل ندارند.
اما کیهان کلهر و علی رهبری شاید مهمترین چهره‌های بین‌المللی هستند که در چند سال اخیر به ایران آمده‌اند. یعنی بین‌المللی ترین چهره‌های عرصه موسیقی که به ایران آمده‌اند، ایرانی بوده‌اند.
علی رهبری که در موسیقی کلاسیک جهان چهره‌ای شناخته شده است و ارکسترهای بسیاری را رهبری کرده است. او از اواخر سال 1393 به ایران آمد و رهبری ارکستر سمفونیک را تا پایان سال 1394 برعهده داشت. شاید درخشان‌ترین روزگار ارکسترِ 80 ساله ایران، همین یک سالی بود که مدیریتش بر عهده‌ی علی رهبری بود.
متاسفانه مسئولان وزارت ارشاد و البته بنیاد رودکی، قدر علی رهبری را ندانستند و عذر او را خواستند. رهبری هم اکنون ارکستر آنتالیا را رهبری می‌کند. ارکستر سمفونیک تهران هم در غیاب او هر چند ماه یک بار اجرایی را به صحنه می‌برد تا فقط ارکستری باشد و خبری از تعطیلی ارکسترها نباشد.
از سوی دیگر کیهان کلهر هم پس از سال‌ها دوری از وطن بالاخره به ایران آمد و تور کنسرت‌هایش را در تهران و شهرهای دیگر برگزار کرد. نخستین اجراهای کلهر در ایران، اردیبهشت سال جاری(1395) انجام شد. کلهر هم اکنون، یعنی در آذر 1395 مشغول برگزاری دومین تور کنسرت‌هایش در ایران است. همچنین چند روز پیش هم در تالار وحدت به همراه اردل ارزنجان سه شب به اجرای برنامه پرداخت.
کیهان کلهر بی‌شک در حال حاضر شناخته‌شده ترین چهره‌ی موسیقی ایران و حتی خاورمیانه، در جهان است. حضور او در ایران موجب شده که مخاطبان بسیاری برای دیدن کنسرت‌هایش به سالن‌ها بروند. جالب این که کلهر در کنسرت‌هایش موسیقی بی‌کلام را برای مخاطبان ارائه می‌کند و رفتن مخاطبان به سالن‌ها تنها برای شنیدن موسیقی بی کلام، به نوعی ارتقای سطح شنیداریِ مردم لقب گرفته است.
کلهر در سفرِ دومش به ایران به همراه خود، اردال ارزنجان را به ایران آورد. ارزنجان یکی از نوازندگان بزرگ ساز «باقلاما» در شرق ترکیه است و شهرتی جهانی دارد. مرور خبر اجراهای کیهان کلهر در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که این نوازنده و آهنگساز ایرانی سابقه همکاری با هنرمندان جهانی بزرگی را دارد. هنرمندانی که حضور هر کدامشان در ایران خبر ساز بوده است. از آنجایی هم که مسئولان فرهنگی کشور نشان داده‌اند در آوردن هنرمندان بزرگ و موجه به ایران چندان تخصص و همتی ندارند؛ شاید بهتر باشد از همان مسیر هنرمندان خواسته شود تا دوستانشان را به ایران بیاورند.
شاید برای دیدن یکی دیگر از چهره‌های موجه و البته بزرگِ موسیقی جهان در ایران، باید دست به دامن هنرمندان شد و امیدوار بود که در اجراهای بعدی‌شان کسانی مانند شجاعت حسین خان، یویوما، ژائو ژیپینگ، بروکلین رایدر و... را با خود به ایران بیاورند تا در کنار ایشان به اجرای برنامه بپردازند. مثلاً شاید کلهر بخواهد روزی پروژه‌ی «جاده ابریشم» را در ایران هم اجرایی کند و دیگر اعضای گروه را برای اجرا در ایران متقاعد کند.
منبع: تسنیم
