به گزارش
شستون، ماه‌هاست که مسأله پیوستن ایران به FATF به یکی از مسائل مهم محافل رسانه‌ای، سیاسی و اقتصادی تبدیل شده است. بیست‌و‌یکم خردادماه سال جاری بود که قاسمی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی و رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه تصریح کرد که پیوستن به FATF مزایای فراوانی برای ایران دارد.
در همان ایام اما بیش از 100 نماینده مجلس، مخالفت خود را با پیوستن ایران به FATF اعلام کردند و این لایحه را یک لایحه استعماری خواندند. موافقان پیوستن به FATF البته کار جدی خود را از حدود دو سال پیش آغاز کردند. برخی از رسانه‌ها با استناد به مواضع صهیونیست‌ها عنوان می‌کردند که حتی صهیونیست‌ها هم پیوستن ایران به FATF را مشروعیتی بادآورده برای ایران می‌دانند؛ «پس» پیوستن به FATF مطلوب است!
حرف اساسی مخالفان FATF اما این است که ما با اطلاعاتی که در اختیار این کارگروه مالی قرار خواهیم داد، امکان اعمال دقیق‌تر تحریم‌ها را با دست خودمان فراهم می‌کنیم. از طرفی یکی از از سوالات اساسی منتقدان این بود که اگر FATF تعریف ما را از تروریسم و پولشویی پذیرفته است، پس چرا ما تا کنون در لیست سیاه این کارگروه مالی قرار داریم؟
اجرای توصیه‌های FATF الزام‌آور نیست!
سال گذشته، وزارت اقتصاد در ارتباط با تصمیمات اتخاذشده در خصوص کشورمان در اجلاس گروه ویژه اقدام مالی بیانیه‌ای صادر و در آن اذعان کرد که آمریکا با ابزار FATF علیه کشور ما کارشکنی می‌کند و این تلویحا، مهر تأییدی بر سخنان مخالفان FATF بود. یکسال پیش از آن، معاون وقت وزیر اقتصاد با پذیرش این مسأله که وجود نام ایران در لیست سیاه FATF سیاسی است، تلاش خود را برای عادی جلوه دادن شرایط با بیان این عبارت که «اجرای تمامی توصیه‌های FATF الزام‌آور نیست» صورت داد. این در حالی است که گلاسر، مسئول وقت اداره تأمین مالی تروریسم معاونت تروریسم و اطلاعات وزارت خزانه‌داری آمریکا در سال 2008 تصریح می‌کند که پیوستن کشورها به FATF آن‌ها را ملزم می‌کند که اهداف آمریکا را برآورده کنند.
دو سال قبل و در شرایطی که دلسوزان کشور درباره FATF به مسئولان هشدار می‌دادند، برخی از خبرگزاری‌های دولتی با طعنه، این سخنان دلسوزان را «جنجال‌آفرینی دلواپسان» می‌خواندند. در این میان، برخی از کارشناسان نیز از این که ایران در مسیر پیوستن به FATF برخی از اقدامات را آغاز کرده و حسن نیت خود را نشان داده(!) ابراز خرسندی می‌کردند!
عراقچی و گره زدن FATF با مذاکرات اروپایی
تقابل‌های تازه بر سر FATF، از اوایل اردیبهشت‌ماه سال جاری شدت گرفت. عراقچی معاون وزیر امور خارجه معتقد بود که مسأله FATF باید حل شود تا ایران بتواند مذاکرات با اروپا را ادامه دهد! این بحث‌ها ادامه داشت تا این که لایحه FATF نهایتا در خردادماه در مجلس شورای اسلامی به بحث گذاشته شد. در همین ایام بسیاری از رسانه‌ها ابعاد مختلف پیوستن یا نپیوستن ایران به FATF را به دقت زیر ذره‌بین گذاشتند.
یک شب پیش از طرح موضوع در مجلس شورای اسلامی، حتی برخی از علماء نیز با علی لاریجانی در این‌باره گفتگو و تلویحا تبعات منفی تصویب این لایحه را به وی گوشزد کردند. مخالفت‌ها با پیوستن به این لایحه سرانجام سبب شد که بررسی این موضوع دو ماه به تعویق بیفتد. چند روز بعد از آن، نمایندگان مجلس به دیدار رهبر انقلاب رفتند و رهبر انقلاب در این دیدار با الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم و پولشویی مخالفت کرد تا این مخالفت، هم مهر تأییدی بر سخنان منتقدان باشد و هم پس از گلایه معظم از اجرای سند 2030، نقطه سیاه دیگری در کارنامه مجلس و دیگر نهادهایی که با اقدامات خود، استقلال کشور را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند، ثبت شود.
رهبر انقلاب در دیدار مذکور همچنین تأکید کردند که باید به جای پیوستن به برخی از معاهدات بین‌المللی، خودمان قانونگذاری کنیم. با این سخنان عملا پیوستن ایران به FATF منتفی شد. باید دید پس از این سخنان صریح رهبر انقلاب، موافقان FATF چه رویکردی را اتخاذ می‌کنند.
ما در این ارتباط دیدگاه 5 تن از نمایندگان مجلس را جویا شده‌ایم.
ابوترابی: به جای FATF به مسائل اساسی کشور بپردازیم
ابوالفضل ابوترابی، نماینده حقوقدان و عضو کمیسیون شوراهای مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مرآت با بیان این که مجلس باید موضوع FATF را منتفی دانسته و به مسائل معیشتی، اقتصادی و اشتغال بپردازد اظهار داشت: ما یک جنگ دشوار اقتصادی را در پیش داریم و مسائل مرتبط با آن باید در مجلس مورد بحث قرار بگیرد؛ این در حالی است که مردم از مجلس دهم در دو سال گذشته اقدامی که در راستای بهبود معیشتشان باشد، ندیده‌اند.
ابوترابی با تأکید بر این که مجلس شورای اسلامی به جای پرداختن به مسائلی همچون FATF باید به مسائلی اساسی همچون اصلاح نظام بانکی، مالیاتی، اداری و اصلاح ساختارهای تأمین اجتماعی بپردازد گفت: اگر اصلاح نظام بانکی، سیستم اداری دولت و نیز اصلاح ساختار دستگاه قضایی در مجلس در اولویت قرار بگیرد، 70 درصد از مشکلات کشور ما حل می‌شود.
وی با اشاره به این که بنابر نظر تمامی کارشناسان، مشکلات مربوط به خارج از کشور حداکثر 30 درصد از مشکلات ما را تشکیل می‌دهند گفت: دوسوم مشکلات ما داخلی است و بنابراین مسائل داخلی در اولویت هستند.
می‌گفتند با پیوستن به NPT همه مشکلات کشور حل می‌شود
این نماینده حقوقدان مجلس با بیان این که تحریم‌ها با FATF یا بدون آن ادامه پیدا می‌کند، مسائل مرتبط با NPT را یادآور شد و گفت: برخی خوش‌خیال‌ها در گذشته می‌گفتند که همه مشکلات ما با پیوستن به NPT حل می‌شود؛ آن‌ها به موادی از NPT استناد می‌کردند که بر اساس آن دیگر کشورها باید حق داشتن انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای را برای ایران به رسمیت بشناسند اما نه تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه NPT پتکی بر سر کشور ما شد.
ابوترابی در پایان افزود: نتانیاهو با گستاخی تمام اعلام می‌کرد که ما به NPT نپیوسته‌ایم و حق داریم هرکار که می‌خواهیم بکنیم و شما که به NPT پیوسته‌اید باید جوابگو باشید؛ نتیجه NPT که در به رسمیت شناختن حق هسته‌ای ایران صراحت داشت این بود چه رسد به FATF که از هم‌اکنون روشن است که به واسطه تصویب آن نه تنها تحریمی برداشته نمی‌شود بلکه گره کوری بر مشکلات ما اضافه می‌شود.
حمزه: کلیت نظام FATF را مردود اعلام کرده است
احمد حمزه، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار مرآت با یادآوری مذاکرات مجلس شورای اسلامی و سخنان صریح شمخانی درباره FATF گفت: بر اساس گفته‌های آقای شمخانی، مسأله FATF اساسا در کشور ما مطرح نیست و وقتی کلیت نظام آن را مردود اعلام کرده، از نظر ما مسأله تمام‌شده است.
حمزه با تأکید بر این که در مجلس شورای اسلامی هیچ‌کس مدافع FATF نیست گفت: بررسی لوایح چهارگانه فعلا و تا دو ماه دیگر معوق شده است و باید دید تصمیم مجموعه نظام در این ارتباط چه خواهد بود.
سخنگوی کمیسیون فرهنگی: FATF تصویب می‌شد، قدرتی برای دفاع از خود نداشتیم
احد آزادی‌خواه، سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان این که سخنان رهبر انقلاب حجت را بر مجلس تمام کرد اظهار داشت: به هزار و یک دلیل از FATF چیزی عاید اقتصاد کشور ما نخواهد شد؛ ما البته نباید منتظر بمانیم که رهبر انقلاب درباره هر مسأله‌ای اظهارنظر کنند بلکه ما باید مبتنی بر اصول، قواعد، ضوابط و منافع ملی تصمیم بگیریم و اگر این اتفاق بیفتد بی‌تردید بر اساس دیدگاه رهبر معظم انقلاب تصمیم گرفته‌ایم که همان دیدگاه و نظر مردم است.
آزادی‌خواه با یادآوری حرکات تیم مذاکره‌کننده در مذاکرات مربوط به برجام گفت: خیلی‌ها منتظر بودند که پس از برجام شاهد گشایش اقتصادی در کشور باشند و خیلی‌ها به مردم وعده دادند که به واسطه برجام تحریم‌ها برداشته خواهد شد؛ اما مگر این اتفاق افتاد؟
FATF بهانه‌ای برای تن دادن به خواسته‌های دشمنان است
وی با طرح این سوال که «مگر استکبار جهانی به واسطه برجام با ایران کنار آمد که به واسطه تصویب FATF با ما کنار بیاید» گفت: این لوایح بهانه‌ای است برای از پای درآوردن جبهه مقاومت، تن دادن به خواسته‌های استکبار برای خالی کردن پشت نیروهایی که در منطقه با مستبدین و مستکبرین مبارزه می‌کنند، تضعیف بنیه دفاعی جمهوری اسلامی و جلوگیری از صدور انقلاب اسلامی؛ و اگر این اتفاق بیفتد ما هیچ قدرتی برای دفاع از خود نخواهیم داشت
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر این که اگر می‌خواهیم با پولشویی مبارزه کنیم باید بنابر نظر رهبر انقلاب قوانین داخلی ملی تدوین کنیم اظهار داشت: ما باید به واسطه این قوانین در برابر عده قلیلی که سرسپرده و مزدور دشمنان هستند و تن به اختلاس و رانت‌خواری می‌دهند قد علم کنیم.
آزادی‌خواه با تأکید دوباره بر ضرورت تدوین و تصویب یک قانون ملی در حوزه پولشویی گفت: این قوانین به ما کمک می‌کنند که دست چپاولگران را از بیت‌المال کوتاه کنیم و تمامی فوایدی که می‌توانست از طریق FATF نصیب ایران شود را به دست بیاوریم؛ بنابراین ضرورتی ندارد که به یک کنوانسیون کاملا سیاسی بپیوندیم.
وی با بیان این که نباید در قانونگذاری بر اساس احتمال دستاوردهای مثبت حرکت کنیم گفت: پیشنهاد دولت تصویب این لایحه است و دولت باید پاسخ بدهد که اگر FATF تصویب می‌شد چه اتفاقی می‌افتاد؟
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با طرح این پرسش که «آیا دولت تضمین می‌کند که در صورت پیوستن ایران به این کنوانسیون سایه تحریم‌ها از سر ما برداشته خواهد شد؟» گفت: دولت باید پاسخ بدهد که آیا تضمین می‌کند که به واسطه تصویب FATF بانک‌ها از تحریم خارج خواهند شد؟ اگر دولت حاضر شود که یکی از این موارد را برای ملت عزیز ما تضمین کند ما هم موافق این لایحه خواهیم شد!
سخنگوی کمیسیون انرژی: تصویب قوانین داخلی مبارزه با پولشویی ضروری است
اسدالله قره‌خانی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با خبرنگار مرآت با تأکید بر این که ما برای مبارزه با پولشویی و تروریسم به قانون نیاز داریم اظهار داشت: ممکن است برخی از کنوانسیون‌های بین‌المللی مواد جذابی نیز داشته باشند اما مبارزه با تروریسم جزو اعتقادات ماست و باید فارغ از این کنوانسیون‌ها بر اساس اعتقادات خود عمل کنیم.
قره‌خانی با بیان این که پیدایش این کنوانسیون‌ها اصولا از ناحیه قدرت‌های بزرگ است گفت: قدرت‌ها بخش‌هایی از این کنوانسیون‌ها را بر اساس منافع خودشان تنظیم می‌کنند و هدفشان تحت فشار قرار دادن برخی کشورهای هدف است.
وی با اشاره به این که قدرت‌ها در این کنوانسیون‌ها تعریف خودشان را از حقوق بشر، عدالت اجتماعی و تروریسم به کار می‌برند و محتمل است که ما به واسطه تعاریف دوگانه این مفاهیم تحت فشار قرار بگیریم گفت: این مسائل، کنوانسیون‌ها را مورد تردید قرار می‌دهد اما چنان‌که ریاست مجلس هم اعلام کرده‌اند، مجلس برای تصویب قوانین داخلی در حوزه پولشویی اقدام خواهد کرد.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با بیان این که بخشی از پولشویی می‌تواند از طریق قاچاق کالا صورت بگیرد گفت: گذراندن قوانین در این حوزه ضروری است.
فرهنگ ما حمایت از تروریسم را برنمی‌تابد
قره‌خانی با اشاره به این فرهنگ، اعتقادات و قوانین ما مخالف پولشویی، حمایت از تروریسم، قاچاق و فرار مالیای است گفت: ما در این ارتباط قوانینی داریم اما قوانین شفاف‌تر را نیز در این حوزه‌ها وضع خواهیم کرد.
وی با بیان این که ما در حال حاضر با وجود انعقاد برجام تحریم هستیم گفت: ما هم‌اکنون نمی‌توانیم از سیستم بانکی فراملی و سوئیفت استفاده کنیم.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با تأکید بر این که ما به طرف‌های غربی اطمینان نداریم گفت: ما معاهده‌ای را که تدوین آن دو سال طول کشید، به صورت بین‌المللی امضا کردیم اما غربی‌ها آن را کنار گذاشتند و خلف وعده کردند.
قره‌خانی با بیان این که اروپا هم تا کنون درباره برجام تصمیم روشنی نگرفته است گفت: بر اساس این تجربه‌ها و بر اساس بیانات و اشارات رهبر انقلاب، ما درباره FATF مصالح کلان ملت و نظام را لحاظ می‌کنیم و بر اساس آن تصمیم می‌گیریم.
کار FATF تمام شد!
بیت‌الله عبداللهی، نایب رئیس کمیسیون اصلاح ساختار دولت در مجلس نیز در پایان گفتگو به اختصار تأکید کرد: رهبر انقلاب در این‌باره نظر خود را گفتند و ماجرا تمام شد!
کوتاه سخن؛ امید می‌رود که تجربه تلخ 2030 و FATF فراخوانی برای نمایندگان مردم در مجلس و دولت باشد تا مصالح ملی را بیش از پیش مدنظر قرار دهند.
منبع: دانا
